g sá ngập xương người. Nhưng Chúa đã không cho phép. Các gia đình đại quý tộc đã phục hưng.Ngày nay một cơn giông bão mới đã đổ xuống để trừng phạt chúng ta vì tội lỗi của chúng ta… "Hừ, hừ, hừ", các đại thần ngồi trước những cửa sổ nhỏ trong căn phòng nóng sực, rền rĩ một cách ảo não. Như vậy là người ta muốn trị họ bằng cách nầy hay cách khác. Người ta đã cạo râu tất cả mọi người, ra lệnh cho mọi người phải làm việc cho nhà vua; con cái họ đã phải tòng quân hoặc bị phái đi những nơi xa lá. "Ê, ê, ê, lần nầy chúng cũng không cho phép hoành hành đâu!".Bước vào phòng, Roman Borisovich nhận thấy ngay rằng trên kia lại gửi một "món quà" nữa xuống. Lão vương hầu già Maxtyn Lykov rung rung đôi má phị.Nhà quý tộc Ivan Endogurov, đại biểu Viện Duma(2) và viên dapife Lavrenti Xvinin đang ngập ngừng đọc một tờ giấy. Thỉnh thoảng họ lại ngẩng đầu lên và chỉ nói: "à, à!".- Vương hầu Roman, mời vương hầu ngồi xuống mà nghe, - vương hầu Maxtyn nói, giọng gần như khóc.- Sắp xảy ra cơ sự gì đây? Bây giờ ai cũng có thể chửi bới và nhục mạ chúng ta được. Chúng ta chỉ có một cách để trị bọn vô lại nhưng người ta đã tước mất của chúng ta rồi.Endogurov và Xvinin tiếp tục dò đọc từng vần một chiếu chỉ của Sa hoàng. Trong chiếu chỉ nói như sau: các vương hầu và các đại thần, các nhà quý tộc đại biểu Viện Duma và các nhà quý tộc Moskva đã quấy rầy đức Sa hoàng và Đại công tước, v.v… với đơn từ của họ khiếu nại là họ đã bị nhục mạ. Ngày ấy ngày nọ, người ta đã đệ trình lên Đức Sa hoàng một lá đơn của vương hầu Maxtyn Grigorievich Lykov trình bày rằng ông ta đã bị trung uý Alioska Brokin thuộc trung đoàn Preobrazenski chửi bới và nhục mạ trên thềm trước buồng ngủ của Sa hoàng… Khi bước lên bậc thềm, hắn đã hét vào mặt vương hầu Maxtyn: "Vì cớ gì mà nhà ngươi lại nhìn ta với bộ mặt hung tợn như vậy, ngày nay ta không còn là nông nô của nhà ngươi nữa, xưa kia nhà ngươi là một ông hoàng, ngày nay nhà ngươi chỉ còn là một hư ảnh".- Thằng mất dạy, thằng con nhà dân đen, thằng khố rách áo ôm ấy - vương hầu Maxtyn lắc lư đôi má - lúc đó tôi công phẫn quá nên không nhớ hết, nhưng nó đã hét vào mặt tôi những câu còn tệ hơn thế.- Sao, lúc đó nó còn hét vào mặt vương hầu những gì nữa? - Roman Borisovich hỏi.- Gì nữa nhỉ, còn gì nữa nhỉ… Nhiều người đã nghe thấy, nó hét vào mặt tôi: "Maxtyn, con khỉ già, trụi lông, ghẻ lở…".- Ái chà, ái chà, ái chà, ức thật, - Roman Borisovich lắc đầu nói. - Nhưng nầy, thằng Alioska đó có phải là con lão Ivan Artemist không?- Có ma quỷ biết nó là con cái nhà ai?Endogurov và Xvinin tiếp tục đọc:"Để người ta thôi khỏi quấy rầy hoàng thượng trong thời kỳ quốc gia có nhiều khó khăn nầy, Đức Sa hoàng và Đại công tước v.v… đã ra lệnh cho vương hầu Maxtyn, người đã viết đơn thỉnh cầu phải nộp số tiền là mười rúp, sẽ dùng để phân phát cho người nghèo, và từ nay cấm hắn không được đệ đơn khiếu nại về chuyện nhục mạ nhau".Họ thở khụt khịt sau khi đọc xong. Vương hầu Maxtyn lại nổi cơn bực tức:- Một hư ảnh? Hãy sờ vào tôi xem, các ngươi sẽ thấy tôi có phải là một hư ảnh không? Dòng dõi nhà tôi nguồn gốc bắt đầu từ vương hầu Lysko! Thế kỷ thứ XIII vương hầu Lysko với ba nghìn ta
