tục đi lên phương Bắc?Anh dân chài can: kéo bộ lên phương Bắc, tới tận Vyga mà không có thuyền phải mất hai tháng; họ có thể bỏ mạng trong rừng- Hay là các anh tìm đến những miền ấm áp hơn, vùng sông Đông chẳng hạn- Vùng sông Đông, tớ đến rồi, - Mõm bẩn đáp, giọng khàn khàn. - Ở đó, chẳng có tự do như xưa đâu. Bọn Cô-dắc ở các xtanitxa (làng Cô dắc) bắt nông dân đi trốn đem nộp. Đã hai lần tớ bị chúng xích và giải đến các xưởng của Sa hoàng ở Voronez.Chẳng tìm thấy chước nào ổn, họ bảo Golikov đi tìm Denixov: lão sẽ định liệu ra sao?Vừa bước chân đến cổng thành cũ kỹ, nghe thấy tiếng kêu "Bắt lấy chúng, bắt lấy chúng!" Andriuska sợ hết hồn. Nhiều người chân đi đất, quần áo tả tơi, đang tháo chạy; có người nhảy qua hàng rào. Hai tên lính, mặc áo nẹp màu lục, tay giữ mũ, đang đuổi theo. Thở hồng hộc, bọn người biến vào một phố nhỏ ngoằn ngoèo.Một ông già, người nhỏ nhắn, vẻ đạo mạo, đứng trước cửa vườn nói: "Họ lùng bắt bọn nầy đã hai ngày rồi đấy!". Golikov hỏi thăm ông cụ có biết lái buôn Andrey Denixov, có trông thấy Denixov ở đâu không?Ông già người bé nhỏ suy nghĩ và bảo:- Đến quảng trường, tìm Denixov ở nhà quan tổng trấn ấy.Trên quảng trường nhỏ hẹp, đầy những đống phân, có nhiều dẫy cửa hiệu đóng kín, cột xiêu mái đổ. Chỉ có hai ba cửa hiệu bán kẹo giòn và bao tay. Ngôi nhà thờ cổ, tường đã rạn nứt, đứng trơ trọi không có hàng rào vây quanh. Trước tiền đình mái thấp lè từ, những người đàn bà hành khất, mình quấn manh áo rách nằm ngủ trên bãi cỏ. Một anh chàng dở người đặt cạnh mình ba chiếc gậy cời than, miệng ngáp đến chảy nước mắt; cái đầu to tướng lắc lư. Cuộc sống ở đây chẳng có vẻ sầm uất chút nào.Giữa quảng trường, một tên lính gác vác giáo dẫm chân tại chỗ trước cột hành hình. Golikov sợ sệt đi về phía tên lính gác. Một tay chủ hiệu cáo già, thò đầu ra cửa gian hàng bằng gỗ, giọng ngọt như đường:- Chà kẹo giòn ngon lắm!Golikov khúm núm chào tên lính gác, hỏi đường đến nhà quan tổng trấn. Thân hình ngắn ngủn, chiếc áo nẹp của lính xtreletz vá đụp dài đến gót, tên lính gác quay đầu lại, vẻ bực bội. Một bản sắc chỉ bằng sắt tây vẽ hình chim ưng đóng ở cột hành hình. Tên lính hét: "Đi, đi!". Golikov lảng xa và đưa mắt nhìn quanh: đâu đâu cũng rào mục, nhà xiêu… Mây vướng vào mấy cây thập ác trên nóc nhà thờ. Một người, thắt lưng trễ bụng, chân mang ủng dạ, tiến lại gần Golikov, đôi môi dày nứt nẻ hau háu chề ra. Tên lính gác đứng bên cột hành hình và các người bán hàng trong các cửa hiệu nhìn ra: có chuyện gì đây?- Mầy ở đâu đến? Mầy là ai? Mầy đi lang thang phải không? - Người đó thở mùi tỏi nồng nặc vào mũi Golikov. Anh khiếp sợ, ấp úng nói không ra lời. Hắn túm cổ anh.Từ một cửa hiệu có tiếng kêu ra:- Nó là người của Denixov đấy!Từ một cửa hiệu khác, một giọng the thé nói:- Nó dẫn chín đứa đi thiêu đấy!Người kia lắc Golikov hỏi:- Mầy đã đọc sắc chỉ của Sa hoàng đóng ở cột hành hình chưa? Theo tao, đi, đồ chó đẻVà hắn lôi Golikov sềnh sệch. - mà nào anh có dám cưỡng lại - đến cuối quảng trường, vào dinh tổng trấn.Andrey Denixov, áo quần bảnh bao, râu tóc chải chuốt, tay cầm chiếc mũ lông điêu đặt trên đầu gối, đang ngồi
