xèo rơi tõm xuống bùn, ở mũi đốt, trước các đường hào tiếp cận. Quân Thuỵ Điển nhận nghênh chiến.Hữu ngạn sông Neva phía bên kia thành, được phòng thủ vững chắc; từ phía hồ khó mà tới đó được vì có các bãi lầy. Từ lâu, trước khi đoàn quân tới Notebo, người ta đã mở một con đường xuyên rừng bên tả ngạn, đi từ hồ qua mũi đất tới sông Neva. Giờ đây, hàng ngàn binh lính dùng dây cáp kéo các tàu bè trên hồ Ladoga lên bộ, băng qua đường rừng rồi lại hạ thuỷ xuống sông Neva phía dưới thành. Năm mươi người nắm đầu dây cáp kéo, còn những người khác thì đỡ hai bên mạn để sống tàu trườn trên các khúc gỗ tròn. "Dô ta! Nào, cùng kéo nào!", vua Piotr hét to. Nhà vua đã cởi bỏ áo chẽn, sơ mi ướt đẫm mồ hôi, mạch máu căng phồng trên cái cổ dài ngoẵng thắt một chiếc ca vát quăn queo: Nhà vua bị thương ở mắt cá vì bị lọt chân vào giữa các rầm gỗ. Nhà vua nắm đầu một sợi dây cáp trợn mắt: "Dô ta! Nào, kéo!" Mọi người từ hôm qua chưa được miếng nào vào bụng; tay họ đã rớm máu. Nhưng tên quỷ sứ nầy cứ hùng hục, la hét, chửi rủa, đánh đập, cứ kéo… Đến đêm, năm mươi chiếc thuyền lớn đã được kéo đến sông Neva và hạ thuỷ; trên thuyền phía mũi và phía lái có những sàn phẳng cho lính mang súng trường. Mọi người không còn sức ăn uống nữa, họ nằm vật xuống nền rêu ẩm ướt, ngả lưng lên các mô đất lăn ra ngủ.Tang tảng sáng, tiếng trống đã khua vang. Các trung uý lay người của mình dậy. Có phải lệnh phải lắp đạn vào súng, cất hai gói thuốc súng vào dưới lần áo sơ mi (để giữ thuốc khỏi bị nước mưa) và ngậm hai viên đạn trong mồm. Quân lính lấy vạt áo chẽn che quy-lát, leo lên các sàn gỗ phẳng của thuyền đang tròng trành.Sóng vỗ mạnh. Lợi dụng đêm tối, người ta chèo gấp vượt qua dòng sông chảy xiết để sang bên hữu ngạn. Khu rừng bên đó xào xạc. Quân lính nhảy lên các bụi sậy. Các sĩ quan vừa rủa thầm vừa tập hợp các đại đội của họ.Mọi người chờ đợi. Trời lộng gió, ánh bình minh lóe lên trông như những dải màu hồng tươi mờ mờ dưới làn sương mù đang tan. Trên mặt sông xám như chì, một chiếc thuyền chèo tay tới sát bờ, vua Piotr, Melsikov và Kornigxeg nhảy lên. (Sứ thần xứ Xăc xin tham dự chiến dịch với tư cách tình nguyện, người ta đã cắt hẳn làm tuỳ viên của Sa hoàng). Những tiếng nói kéo dài vang lên: "Chú… ý… ý!". Vua Piotr bám vào bụi cây, leo lên bờ sông dốc người. Gió thổi lật vạt áo chẽn, nhà vua bước đi, bóng dài nghêu lờ mờ; binh lính vội vã theo sau. Bên trái nhà vua là Melsikov, đeo súng ngắn; bên phải là Kornigxeg. Đột nhiên, họ dừng lại. Hàng lính đi đầu tiếp tục tiến vượt quá họ. Vua Piotr ra lệnh:- Súng lên vai! Lên cò! Từng hàng bắn!Đá lửa lách cách nổ dữ dội suốt dọc hàng quân… Hàng thứ hai tiến lên trước, vượt qua nhà vua.- Nhìn phía trước! - Sa hoàng thét lên, giọng dữ tợn. - Hàng đầu, bắn!Đạn nổ chiếu sáng những cây thông nhỏ đơn độc đang bị gió lay động. Cách đó không xa, dưới cánh đồng, phía bên kia gốc cây đã đốn là bờ luỹ không cao lắm của một đồn quân. "Hàng thứ hai… Bắn!" Vừa bắn xong, hàng thứ hai cũng như hàng thứ nhất, quỳ xuống- Hàng thứ ba… Hàng thứ ba! - tiếng thét lạc cả giọng.- Xung phong lưỡi lê! Xông lên!Vua Piotr chạy trên cánh đồng ngổn ngang
