ng lắm mới cầm nổi nước mắt. Công chúa nhấc cánh tay mập mạp, nóng sực, cổ tay bó chặt, ra khỏi chỗ tì tay. Vương hầu quỳ một gối xuống đất, rồi cặp môi khô nẻ hôn lên bàn tay Sofia. Công chúa mong đợi thế khác kia và rùng mình như linh cảm thấy một tai hoạ…- Vương hầu Vaxili Vaxilievich, ta lấy làm sung sướng được trông thấy khanh. Ta muốn biết tin tức về sức khỏe của khanh… - Sofia hằng giọng. - Chúa có tỏ lòng từ bi phù hộ những công cuộc ta đã giao phó cho khanh không?Phì nộn, đầy vàng, mặt bự phấn. Sofia ngồi trên chiếc ngai khảm ngà của vua cha. Theo nghi lễ, bốn vệ sĩ - bốn gã thiếu niên mặt mũi hớn hở, y phục trắng tinh, đầu đội mũ lông chồn trắng, vai vác phủ việt bằng bạc - đứng ở đằng sau. Bọn đại thần, tựa các thánh trên thiên đường, đứng hai bên, vây quanh bệ tam cấp phủ dạ đỏ chói, trên đặt ngai vàng. Mọi sự diễn ra một cách huy hoàng theo đúng nghi lễ cổ kính của các hoàng đế Byzăngxơ. Vaxili Vaxilievich cúi đầu nghe, một đầu gối quỳ xuống đất, hai tay dang ra…Sofia đã nói xong, Vaxili Vaxilievich đứng lên cảm ơn bà nhiếp chính về những lời lẽ ân cần. Hai viên thừa lại của viện Duma trịnh trọng dâng vương hầu một chiếc ghế gấp. Đã đến vấn đề chủ yếu: tại sao vương hầu về đây? Với một con mắt thăm dò và nghi ngại, Vaxili Vaxilievich liếc nhìn những khuôn mặt quen thuộc lạnh lùng như khuôn mặt những tượng thánh, đỏ như đồng điếu, trông độc ác, húp híp vì ăn không ngồi rồi, trán nhăn lại, các khuôn mặt ấy đều chảy dài ra chờ đợi vương hầu Golixyn sẽ nói gì nhằm vào túi tiền của họ… Vaxili Vaxilievich bắt đầu một cách quanh co…"Thần là tôi tớ, là nô lệ của các đức Đại đế, Sa hoàng và Đại quận công và vân vân… thần xin dập đầu lạy chào các đức đại đế và ngửa xin các đức đại đế tiếp tục ban hoàng ân cho kẻ tôi tớ Vaksa nầy và bè bạn của thần như xưa và ngửa xin các đức vua truyền lệnh gửi cho đạo quân bách chiến bách thắng của các đức vua bức tranh Đức Bà thiêng liêng cao cả vô cùng và trong trắng vô cùng, của Đức Thánh mẫu nhân đức Maria đời đời đồng trinh của tu viện Dolskoi để Đức Bà thiêng liêng vô cùng thân chỉ huy các trung đoàn của các đức vua, phù hộ độ trì khỏi mọi tai ương, hoạ hoạn và đánh bại quân thù của các đức vua một cách nhiệm mầu, dành lấy những chiến thắng vinh quang…"Vaxili Vaxilievich nói rất lâu. Không khí ngột ngạt và mồ hôi của các quan đại thần tạo thành một lớp sương mù vây quanh những ngọn nến đang chảy, như một vòng quầng sáng. Vương hầu đã nói xong về bức tranh Thánh mẫu Đồng trinh của tu viện Dolskoi. Bọn đại thần sau khi đã suy nghĩ, đúng như cần phải thế, quyết định: sẽ gửi bức tranh thánh đi. Họ thở phào, lòng nhẹ nhõm. Lúc đó Vaxili Vaxilievich liền nói, lần nầy nói một cách kiên quyết về vấn đề chủ yếu: đã gần ba tháng nay, quân đội vẫn chưa được lĩnh lương. Các sĩ quan ngoại quốc như đại tá Patric Gorden nổi giận, quẳng tiền đồng xuống đất và đòi phải được trả lương bằng tiền bạc hoặc vạn bất đắc dĩ, bằng lông hắc điêu thử. Quần áo của binh lính thì đã cũ nát, ủng dạ thiếu be bét, cả đạo quân phải đi ủng gai mà ủng gai cũng thiếu nốt… Vậy mà đến tháng hai đã lại phải lên đường chinh chiến rồi