Chương 94
Qua tháng giêng, vua Piotr sang Anh và ở cách London ba dặm, tại một công trường của một thành phố nhỏ, Depfo, nơi đây nhà vua đã thấy được điều mình hoài công tìm kiếm ở Hà Lan: kỹ thuật đóng tàu theo mọi quy tắc khoa học hay các tỷ lệ hình học của tàu. Trong hai tháng rưỡi, nhà vua học toán và cách vẽ bản thiết kế tàu. Nhà vua thuê nhà bác học Andreax Fergarxon, giáo sư môn toán học, để thành lập một trường hàng hải ở Moskva và viên đại uý Jon Pery, một chuyên gia về xây cửa cống, để khơi con kênh giữa sông Volga và sông Đông. Nhà vua không mộ được thuỷ thủ Anh: họ đòi giá quá cao mà ngân quỹ của đoàn sứ thần thì đã gần cạn. Moskva liên tiếp gửi đến lông hắc diêu thử, gấm vóc và cả những báu vật lấy trong kho tàng riêng của Sa hoàng: lọ chóe, vòng xuyến, đồ sứ Trung Quốc. Nhưng tất cả những thứ đó vẫn không đủ để trang trải những đơn đặt hàng lớn và mộ nhân công.Một người Anh tốt bụng lord (1) Peregrin, hầu tước xứ Camacten đã giúp Sa hoàng thoát khỏi bước khó khăn: ông ta yêu cầu được độc quyền kinh doanh về thuốc lá ở Moskovi và được quyền xuất khẩu sang Moskovi ba nghìn thùng thứ cỏ đó, mỗi thùng nặng chừng năm trăm livrơ(2), ông tạm ứng trước hai mươi nghìn bảng Anh. Khi đó mới đủ tiền mộ viên thuyền trưởng Hà Lan trứ danh Corneliux Cruyx, một người cương nghị, ương bướng nhưng là một thuỷ thủ tài giỏi.
