ng pháo đài nhỏ trên sông Dniepr, họ muốn rằng các Sa hoàng Moskva phải nộp cống cho phiên vương xứ Krym như xưa. Còn về Mộ thánh thì họ cũng không thèm nói tới.Nhận được những tin đó, vua Piotr đâm bổ đi Voronez. Alekxandr Danilovich, sau khi tắm trong phòng hơi nước để rã nết hơi men của những yến tiệc bữa trước, lên chiếc xe ngựa lộng lẫy và đi khắp một lượt các nhà thương gia lớn. Hắn ân cần nói với họ: "Phải giúp hoàng thượng gỡ ra khỏi chuyện mắc mớ nầy. Nếu đến mùa xuân, hạm đội hùng mạnh của ta không uy hiếp được bọn Thổ Nhĩ Kỳ thì sẽ không có hoà bình. Tất cả những cố gắng của ta từ trước tới nay tan thành mây khói".Về phần mình, tại điện Kreml, Lev Kirilovich, giọng đầy nước mắt, nói với các đại thần: "Ta có thể chịu một nỗi nhục như vậy được chăng? Nộp cống như trước cho tên phiên vương Krym, và mỗi kỳ xuân đến lại đợi bọn rợ Tarta tràn vào những vùng đất đai phì nhiêu nhất của ta ư? Liệu có chịu để cho bọn Thổ Nhĩ Kỳ và bọn Thiên Chúa giáo xúc phạm. Mộ thánh không? Như thời Minin và Pozaski(1), chúng ta sẽ hiến đến chiếc áo lót cuối cùng của chúng ta để xây dựng hạm đội Voronez vĩ đại".Các công ty đóng tàu lại phải mở hầu bao. Ở Moskva có những lời đồn đại rùng rợn về chiến tranh sắp xảy ra đến nơi: người ta nói là toàn thế giới, hoặc gần như thế, đang nổi dậy, vũ khí lăm lăm trong tay để chém giết lẫn nhau. Bọn nước ngoài sục sạo như bày chuột nhắt, đến Moskva rồi lại ra đi, phao tin khắp châu u rằng Moskva không còn là nơi trú ngụ yên lành của đạo Cơ đốc chân chính như xưa kia nữa: Moskva chật ních binh lính và súng ống; vị Sa hoàng trẻ tuổi tỏ ra nhiều tham vọng, các cố vấn của nhà vua thì kiêu căng… Moskva đang lao xuống dốc.Mới đây, tại điện Kreml, Roman Borisovich không kịp suy nghĩ, đã hứa cung cấp đủ lương thực dự trữ một năm cho công trường đóng tàu "Định mệnh". Vênh váo, bừng bừng tinh thần mẫn cán, ông hét vào mặt Lev Kirilovich: "Tôi sẽ thân chinh lên ngựa nhưng danh dự hoàng thượng sẽ được bảo toàn!". Và ngay lúc đêm hôm, khi xuống hầm bí mật của mình với một cây nến, ông moi ở dưới đất ẩm lên một chiếc nồi chôn ở một xó, lấy ra một trăm năm mươi rúp, đếm từng kopeik một, - phần đóng góp của ông vào công ty, - ngay lúc đó, một mình trong hầm, mân mê từng đồng kopeik dưới ánh sáng yếu ớt của ngọn nến, ông cũng không để cho những nghịch ý lung lạc. Vương hầu Buinoxov đã khác hẳn xưa, ông đã thông hiểu hơn trước. Ông đã nén chặt, khoá kỹ những nghịch ý trong lòng. Cũng chỉ vì những nghịch ý đó mà vương hầu Lykov đã bị thất sủng, nằm tại quê nhà. Vương hầu Xtepan Belovenski, cái lão ngu ngốc ấy, nhân lúc say đã thét lên trong một bữa tiệc tại dinh vương hầu chấp chính: "Sao, ông cũng cấm tôi suy nghĩ như tôi muốn ngay cả trong giấc mơ ư? Người ta đã cạo nhẵn má tôi, tôi phải mặc quần chẽn, theo kiểu Pháp, nhưng còn về phần hồn, thì đây nầy…" Và ông đã làm một cử chỉ tục tĩu lấy ngón tay làm lõ chó giơ ra… Vương hầu chấp chính chỉ cười gằn, vẻ mặt gườm gườm. Ngày hôm sau một sắc chỉ ra lệnh cho vương hầu Xtepan đi nhận chức tổng trấn ở Putxtozesk.Roman Borisovich vốn có thừa khôn ngoan. Nhưng liệu người ta phải khôn ngoan đến thế nào mới có thể đeo
