trên một chiếc thuyền lớn, nặng nề, bọn gia nhân vụng về chèo thuyền mái chèo luôn luôn đập vào cọc chèo. Piotr ngồi ở mũi thuyền, hai chân gập lại. Trong ánh hoàng hôn, Sa hoàng trông thấy những mái ngói, những ngọn tháp nhọn hoắc ngọn những cây đã được gọt tỉa, những chiếc cối xay gió cắm chong chóng trên đỉnh, những chuồng nuôi chim bồ câu, tất cả những cái ấy đang từ từ tiến lại gần. Một điệu nhạc lạ lùng từ khu Kukui vọng lại, tựa hồ hình ảnh cái thành phố huyền ảo xa xăm trong những câu chuyện thần thoại mà bọn vú bõ đã kể cho Piotr nghe khi Piotr còn thơ ấu.Trên bờ sông, một người mặc áo nẹp bằng nhung, vạt áo phanh ra hai bên hông, cạnh sườn deo thanh gươm và trên đầu đội mũ ba cạnh, đang đứng trên một đống rác: đó là viên đại uý Franx Lơfo. Piotr đã trông thấy hắn ở điện Kreml trong một cuộc chiêu đãi các sứ thần nước ngoài. Tay trái cầm cách xa người một cái gậy dài, tay phải bỏ mũ ra, hắn lùi lại một bước nghiêng mình chào, - những chùm tóc giả loăn xoăn xoà xuống kín cả mặt. Hắn đứng thẳng người lên cũng không kém phần nhanh nhẹn rồi với một nụ cười nhếch trên mép, hắn nói rành mạch một câu tiếng Nga lủng củng nghe chói cả tai:- Hạ thần xin hết lòng phụng sự hoàng thượng…Người đó lanh lợi, vui vẻ và cử chỉ chẳng giống ai đến nỗi Piotr ngây người ra nhìn như một hiện hình kỳ lạ.Lơfo lắc lư bộ tóc giả loăn xoăn nót với Sa hoàng:- Thần có thể đưa hoàng thượng đến xem một cái cối xay chạy bằng nước, có công dụng bào nhỏ thuốc lá dùng để hít, xay kê, làm chuyển động một chiếc khung cửi và đưa nước lên đổ vào một cái thùng to. Thần lại có thể dẫn hoàng thượng đến xem một cái bánh xe cối xay bên trong có một con chó chạy làm cho bánh xe quay. Ở nhà bác Monx bán rượu vang có một cái hộp âm nhạc trên nắp có tượng mười hai công tử và tiểu thư cùng hai con chim nhỏ trông như thật, nhưng không lớn hơn móng tay. Hai con chim hót như hoạ mi, đuôi, cánh đều vẫy được, theo những định luật cơ học phức tạp. Thần sẽ đưa hoàng thượng xem một ống viễn kính dùng để quan sát mặt trăng và cho người ta trông thấy trên mặt trăng có nhiều biển cả núi non. Ở hiệu thuốc, hoàng thượng sẽ thấy một đứa con gái sơ sinh ngâm trong cồn: mặt nó bề ngang chỉ đo được một phần tư mình đầy lông tơ, tay chân chỉ có hai ngón.Piotr thao láo tròn xoe mắt vì hiếu kỳ nhưng mím cặp môi nhỏ lại không nói. Không hiểu tại sao Piotr cho rằng nếu mình bước lên bờ với cái thân hình lênh khênh và đôi cánh tay dài nghêu thì Lơfo chắc sẽ cười mình.Piotr khụt khịt một cách bực bội, dùng dằng chưa muốn dời thuyền tuy rằng mũi thuyền đã chạm vào bờ. Lơfo liền chạy xuống gần mặt nước, dáng điệu lịch sự, vui vẻ hồn hậu; hắn cầm lấy bàn tay Piotr sứt sát, móng tay gặm mòn, rồi siết chặt vào ngực.- Chà, bọn dân lành chúng thần ở Kukui sẽ rất sung sướng được bái yết bệ hạ. Họ sẽ đưa bệ hạ xem những vật kỳ lạ rất ngộ nghĩnh.Lơfo vốn khéo léo và mưu mẹo. Piotr chưa kịp định thần thì đã thấy mình đi bên cạnh Lơfo, tay ve vẩy, tiến về phía cổng xloboda Kukui. Dân cư nơi nầy béo tốt da dẻ hồng hào, đứng quây chung quanh Piotr và Lơfo, ai cũng muốn khoe nhà mình, cối xay của mình có con chó chạy trong bánh xe, cái vườn của mình, có những lối đi rải cát, những khóm cây xén tỉa gọn gàng và không có đến một ngọn cỏ mọc thừa. Họ đưa Piotr đi xem mọi vật tinh xảo mà Lơfo đã nói.Piotr ngạc nhiên luôn miệng hỏi: "Thế cái kia là cái gì? Thế còn cái kia dùng để làm gì? Thế còn cái kia, làm thế nào?" Dân Kukui gật gù tỏ vẻ tán thành nói: "Chà, Sa hoàng trẻ tuổi Piotr Alekseevich cái gì cũng muốn biết, thật đáng khen". Sau cùng, họ dẫn Piotr đến cái hồ vuông. Trời đã nhá nhem tối. Ánh đèn lọt qua cánh cửa mở toang của quán rượu, chiếu sáng mặt hồ. Piotr trông thấy một chiếc thuyền con, cánh buồm nhỏ rũ xuống vì không có gió. Một cô gái trẻ măng ngồi trên thuyền mình mặc áo dài màu trắng trông tựa một bông hồng đang nở. Tóc cô bé búi lên và cài hoa, đôi cánh tay để trần ôm một cây đàn tỳ bà. Thấy thế, Piotr rất đỗi ngạc nhiên, thậm chí còn sợ nữa, không hiểu tại sao? Cô gái quay mặt về phía Piotr, khuôn mặt trông thật huyền ảo trong ánh hoàng hôn, rồi tay bật dây đàn tỳ bà, nàng bắt đầu hát bằng tiếng Đức với một giọng nhỏ nhẹ, một bài ca nghe hay và cảm động đến nỗi mọi người đều thấy mủi lòng. Giữa những hàng cây xanh tươi tốt xen thành hình cầu hay hình tán, những bông hoa thuốc lá trắng toả mùi thơm êm dịu. Một cảm giác lạ lùng làm cho tim Piotr đập thình thình.- Cô gái hát để chào mừng bệ hạ, - Lơfo nói với Piotr. - Thiếu nữ xinh đẹp đó là con gái của Johan Monx, một nhà buôn rượu vang lớn.Chính Johan Monx miệng phì phèo tẩu thuốc lá cũng vui vẻ giơ tay lên chào Piotr. Giọng nói cám dỗ của Lơfo thì thầm:- Nhiều cô gái sắp tụ họp trong quán rượu ngay bây giờ; sẽ có nhảy múa và đốt pháo bông…Có tiếng vó ngựa lộp cộp dừ dội trong đường phố tối mò.Một đám đông dapife đến tận chỗ Sa hoàng đứng, đem theo nghiêm lệnh của thái hậu đòi Sa hoàng về.Lần nầy thì đành phải vâng lời thôi.Chú thích:(1) Thị vệ, quan hầu vua khi ăn.(2) gọi tắt Sofia
