ình có kém gì ai đâu kia chứ? Cái thùng kêu lanh lảnh, cái gầu kĩu kịt, chiếc bánh xe gãy, cột ở ngọn, lắc lư.Chủ nhà là gã xtreletz, Opsey Rezov đi ra thềm. Ngang lưng chiếc áo lông cừu hắn mặc, có thắt một sợi dây lưng bằng len đỏ. Hắn gặp lạnh húng hắng ho, kéo sụp mũ xuống tận mắt, đeo bao tay vào, lắc chùm chìa khoá kêu leng keng.- Mầy vợi nước rồi chứ?Để trả lời, con mắt độc nhất của Digan chỉ lóe lên một ánh chớp - đôi giầy vỏ gai trượt trên mô đất đóng băng bên cạnh chiếc chậu gỗ. Opsey ra mở chuồng súc vật: chủ nhà mà cẩn thận thì phải tự tay cho súc vật uống nước. Giữa đường hắn lấy chiếc ủng dạ trắng điểm một hàng chấm đỏ gạt một con sào vướng lối đi:- Tao chưa lấy sào nầy quật cho mầy một trận đấy thằng con nhà nông nô kia… Mầy lại bắt đầu vung vãi mọi thứ ra sân rồi…Hắn mở cửa, lấy cọc chặn cửa rồi nắm bờm lôi ra hai con ngựa thiến béo tốt, vỗ vào cổ chúng, huýt sáo và hai con ngựa liền uống nước lạnh buốt, chốc chốc lại nghểnh cổ lên: chúng nhìn bình minh, nước từ cặp môi âm ấm của chúng chảy xuống ròng ròng. Một con hí, toàn thân khẽ rung lên… "Nầy, nầy, đứng im" - Opsey khẽ bảo. Hắn cho mấy con bò cái và một con bò đực nhỏ màu nâu ra khỏi chuồng; đàn cừu lúc nhúc rối rít theo sau những chiếc móng nhỏ dẫm lên tuyết kêu lạo xạo. Digan vẫn vợi nước mãi, mệt nhoài, quần ướt sũng.Opsey nói:- Bụng mầy không tốt mấy mà ác thì có thừa. Mầy chẳng bao giờ yêu thương vỗ về giống vật mầy chỉ biết có trợn trừng trợn trạc cái con mắt mầy… Tao thực không hiểu tâm địa mầy thế nào?- Sức làm được đến đâu thì làm đến đó, người ta có phải là giống bò đâu…Opsey cười gằn một cách độc ác:- Được, được!Hắn bắt Digan phải cho súc vật ăn trước mặt hắn và thay ổ rơm. Digan phải đi đi lại lại hàng chục lần từ chuồng súc vật đến cuối sân, chỗ các đống rơm trắng xoá tuyết ríu rít bầy chim sẻ trên rơm bị xáo lộn. Gã bổ củi mang vào nhà. Mặt trời chiếu sáng các ngọn cây phong phủ tuyết nổi bật lên nền trời xanh. Chuông nhà thờ bính boong. Opsey nghiêm trang làm dấu. Một em gái mặt tròn, mắt xanh như mắt quạ con, nhảy ra thềm.- Bố ơi, nhanh lên vào ăn cơm…Opsey giậm ủng cho rơi hết tuyết rồi đi vào cái cửa thấp và đóng sập cửa lại, ra vẻ ông chủ. Chẳng ai gọi Digan. Gã đợi một lát, xì mũi, lấy vạt áo rách chùi mũi mãi rồi tuy chẳng được mời cũng bước vào trong tầng hầm ấm áp, mờ mờ tối, nơi gia đình nhà chủ ăn cơm. Gã né mình ngồi lên chiếc ghế dài gần ngưỡng cửa.Mùi súp bắp cải hầm thịt thơm nức. Opsey cùng em trai là Konxtantin cũng là quân xtreletz ung dung ngồi ăn, lần lượt múc thức ăn trong một cái âu gỗ. Một bà lão cao lớn, nét mặt nghiêm nghị mắt lờ đờ, tiếp thức ăn.Hai anh em Opsey có một cửa hàng ở chợ bán đồ đan lát, một nhà tắm hơi nước công cộng ở phố Bansuc và một cối xay gió: ngoài ra họ còn lĩnh canh của vương hầu Odoevski mười hai dexiatin ruộng và đồng cỏ. Trước kia hai người làm lấy (họ không dự chiến dịch Krym) nay Sa hoàng Piotr chẳng để họ được yên lúc nào: ngày nào cũng có thể bị gọi đi xâu hoặc luyện tập quân sự. Quân xtreletz không được phép làm việc trong các cửa hàng hay trong các nhà tắm của họ. Phó mặc cho bọn làm thuê công
