guy hiểm ấy…Gã người Hà Lan tặc lưỡi: "Chín siling một cây gỗ?". Hắn đến Moskovi để mua sợi gai, vải, hắc ín và bột tạt. Hai chiếc tàu của hắn đậu qua mùa rét ở Arkhagensk. Công việc kinh doanh của hắn kéo dài. Các nhà buôn lớn ở Moskva đại diện của Sa hoàng mua trữ hàng cho Ngân khố, nghe phong thanh có hai chiếc tàu đó liền tăng giá lên quá đáng. Các tư nhân buôn cất nhỏ đưa ra toàn hàng xấu. Còn lão người Anh nầy thì rõ ràng là vớ bở, trừ phi lão ta nói dối không kể. Thật bực mình. Liếc mắt nhìn không thấy có người Nga đứng gần, Van Leyden nói:- Nga hoàng nắm ba phần tư hắc ín toàn thế giới, gỗ cây to thượng hảo hạng và toàn bộ sơ gai… Nhưng mua được những thứ hàng đó cũng khó chẳng khác gì chúng ở trên cung trăng… Ồ thưa ngài, không phải, khu rừng của ngài không có lãi mấy đâu… Miền Bắc hoang vu; trừ phi ngài dạy loài gấu đốn gỗ… Hơn nữa, bọn Na Uy và bọn Thuỵ Điển sẽ đánh đắm hai tàu của ngài, còn chiếc thứ ba sẽ bị băng nổi ép vỡ. - Hắn lại cười vì thấy đã làm lão người Anh kiêu ngạo phải khó chịu - Đúng, đúng, nước nầy giàu như Tân thế giới, giàu hơn cả Ấn Độ, nhưng chừng nào bọn quý tộc còn cai trị thì chúng ta còn là thua thiệt… Dân Moskva không hiểu cái lợi của họ họ buôn bán như đồ mọi rợ ấy… Chà, giá mà họ có được những hải cảng ở biển Baltic và những con đường đi xe được và giá mà họ kinh doanh như những burger(4) lương thiện thì ở đây có thể làm ăn to được.- Thưa ngài vâng, - Xitni nghiêm trang đáp, tôi nghe ngài nói mà vui lòng và tôi đồng ý với ngài… Tôi không biết ngài thì thế nào, nhưng tôi nghĩ ở nước ngài cũng như ở bên nước Anh chúng tôi, người ta không đóng loại tàu nhỏ nữa… Tất cả các xưởng ở Anh đều đóng loại tàu bốn, năm trăm tấn… Hiện nay chúng tôi cần có gấp năm số gỗ và sợi gai, mỗi chiếc tàu cần tới trên mười ngàn yard(4) vải buồm.- Ồ, ồ! - Cả đám người nghe câu chuyện đều ngạc nhiên kêu lên.- Thưa ngài, thế còn da? Ngài quên mất món da Nga mà ngài cần, - Hamington ngắt lời.Xitni giận dữ lừ mắt nhìn con người vô lễ đó. Hắn nheo cái cằm xương xương, vừa ngắm đống lửa một lát vừa chớp chớp mắt.Lơfo dịch lại.- Chúng tôi sẽ để ông được thấy hoàng thượng,- Alexaska đáp. Rồi hắn cười, để lộ hàm răng trắng đều đặn… - Và nếu ông uống được rượu và biết cười đùa thì ông cứ việc thoả sức dự vui với hoàng thượng. Ông sẽ có nhiều kỷ niệm kể lại cho cháu chắt ông nghe… (Rồi hắn nói với Lơfo). Ông thử hỏi xem hắn cần những thứ hàng gì? Gỗ à… Tôi cuộc là ông đến đây để xin nông dân, thợ đốn gỗ chứ gì? (Lơfo hỏi, Xitni mỉm cười gật đầu). Được thôi, chỉ cần Sa hoàng bảo Lev Kirilovich một tiếng. Vậy cần chạy chọt đâu thì hắn làm đi…Bỗng vua Piotr hiện ra ở ngưỡng cửa, tuyết phủ đấy người; Sa hoàng cũng mặc áo nẹp của trung đoàn Preobrazenski như Alexaska - chẽn ở vai và ngực. Đôi má lúm đồng tiền đỏ ửng vì lạnh, nhà vua mím môi, nhưng cặp mắt đen thì lại cười. Nhà vua bỏ chiếc mũ ba cạnh ra và dậm chân để rũ tuyết bám trên đôi ủng to mũi vuông, ống cao quá đầu gối:- Gute Tag meine Herrschaften(5), - nhà vua nói, giọng trẻ và trầm. Lơfo đã vội chạy nhanh tới, cúi mình, một tay đưa ra phía trước, còn một tay khuỳnh khuỳnh như chiếc quai giỏ. - Ta đói lắm rồi… Thôi, ngồi vào bàn đi…Nhà vua nháy mắt với những người ngoại quốc đang nín thở; người hơi gù, cao gần ngang khuôn cửa, nhà vua quay gót rồi đi qua buồng ngoài bước vào phòng ăn.Chú thích:(1) Chỉ vùng Moskva(2) Bốn rúp năm mươi kopeik (ghi chú của tác giả).(3) Thị dân ở Hà Lan, Bỉ.(4) Thước Anh, bằng 0,91 mét.(5) Chào các ông (tiếng Đức).
