đánh xe từ phố Lubianka đến Kukui.Bên trên thềm đá rải thảm phủ tuyết bị dẫm nhẽo nhoét, hai thằng hề, Tomox và Xeka, đứng đón khách, một đứa mặc áo choàng kiểu Tây Ban Nha đen dài đến ngang lưng, đội mũ rơm cắm lông quạ, đứa kia giả làm người Thổ Nhĩ Kỳ chít khăn dài hai arsin, bằng vỏ gai bện, phía trước một cái tai lợn. Đám thương gia Hà Lan trích trêu thằng hề bận y phục Tây Ban Nha; họ vừa búng mũi hắn vừa hỏi thăm sức khỏe vua Tây Ban Nha. Trong buồng hiên sáng trưng, tường gỗ sồi trang trí một số đĩa sứ xanh, khách khứa trao áo bông và mũ cho bọn gia nô mặc áo dấu. Đứng ở cửa phòng khiêu vũ để đón các vị khách, Lơfo bận áo nẹp bằng xa-tanh trắng thêu chỉ bạc, đội tóc giả rắc phấn bạc. Khách kéo lại gần đống lửa cháy đỏ rực, uống rượu vang Hungary và châm tẩu hút thuốc.Người Nga ngượng vì nỗi ít nói (rất ít người nói được tiếng Hà Lan, tiếng Anh hay tiếng Đức) nên đến sau, khi đã đến lúc ngồi vào bàn ăn. Không chút ngượng ngùng, khách khứa ra trước lửa sưởi mông và cẳng nịt trong bít tất dài, nói chuyện buôn bán. Chỉ có chủ nhà là tíu tít chạy từ người nầy sang người khác như con bướm liệng, tà áo nẹp lòe xòe phấp phới; hắn giới thiệu, hỏi thăm sức khỏe, tình hình đi đường, hỏi xem quán trọ vị khách ghé có đủ tiện nghi không, bảo họ đề phòng trộm cướp…- Ồ thưa vâng, người ta kể nhiều chuyện về bọn vô lại Nga, - vị khách đáp, - chúng rất hay cướp bóc và có khi còn giết cả những khách đi đường giàu có…Một thương nhân Anh buôn gỗ là Xitni rít răng nói:- Một nước mà dân chúng sống bằng cái cách gian giảo là một nước xấu… Lái buôn Nga cầu chúa giúp họ lừa lọc khéo hơn, họ cho thế là khôn ngoan. Ô, tôi biết rõ cái nước đáng nguyền rủa nầy… Đến đây thì phải thủ một khí giới trong bọc…Hamington, một lái buôn nhỏ, quê ở Kukui, cháu cụ đình thần Hamington là người ngày xưa đã phải lánh nạn sang Moskovi(1) để trốn bàn tay tàn bạo của Cromowen, kính cẩn lại gần những người đang nói chuyện:- Ngay như nếu chẳng may mà sinh trưởng ở đây thì cũng khó mà quen được những thói tục tằn và gian giảo của người Nga. Chúng cứ như bị ma trêu quỷ ám ấy!Xitni khinh khỉnh nhìn người dân địa phương nói tiếng Anh không sõi, ăn vận thô kệch theo lối cổ; hắn cau mặt khinh bỉ, nhưng nể gia chủ, hắn vẫn trả lởi Hamington:- Chúng tôi không có ý định sống ở đây. Chúng tôi buôn lớn nên đối với chúng tôi thói gian giảo của người Nga chẳng có gì quan trọng.- Thưa ngài, ngài buôn gỗ?- Thưa ngài vâng, tôi buôn gỗ. Chúng tôi có tậu một khu rừng lớn gần Arkhagensk.Nghe thấy tậu rừng, người Hà Lan là Van Leyden lại gần những người đang nói chuyện; mặt hắn đỏ tía, người chắc nịch, mắt trụi lông mi, để râu nhọn kiểu Tây Ban Nha, cái cằm ba ngấn của hắn cọ vào chiếc cổ áo to tướng hồ bột.- À vâng, - hắn nói, - gỗ Nga thì tốt, nhưng những trận gió quái ác ở Bắc Băng Dương và bọn cướp Na Uy thì không tốt. - Hắn há miệng, mặt càng đỏ và phá cười, từ cặp mất ti hí chớp chớp trào ra hai giọt nước mắt.- Không sao, - Xitni đáp; người hắn cao lênh khênh, xương xương, vàng ệch - Một cây gỗ to giá thành là hai mươi lăm kopeik. Ở New Castle, chúng tôi bán chín siling(1). Chúng tôi có thể chịu đựng được những sự n
