Tôi ở lại với ông cả ngày. Khi mặt trời đứng bóng, chúng tôi ngồi trên một lan can bắc cheo leo trên miệng vực, ăn bánh mì với pho mát dê và uống nước nấu từ các loại lá thơm tuyệt diệu. Đến khi bóng của sườn núi đối diện ngả vào tường nhà, ông bảo tôi:
- Tôi sẽ đi cùng ông ra đến đường rừng. Nước ở trong khe đá là nước sạch, ông có thể uống được.
Hình như bất cứ thứ gì mà ông chạm vào cũng đều trở nên sạch sẽ và tinh khiết. Tôi nói với ông rằng tôi muốn cắm trại ở vùng núi này một thời gian. Ông bảo tôi:
- Ông không cần phải khóa cửa xe đâu, chẳng có ai đến đây, còn những con thú hoang ở đây thì luôn tôn trọng tất cả mọi thứ. Sáng mai, mời ông quay trở lại đây dùng pho mát tươi.
Khi ở cùng ông, tôi đánh mất khái niệm về thời gian. Hôm sau, đàn dê của ông xuất hiện trên khoảng đất trống, và đến ăn những mẩu bánh vụn trên tay chúng tôi.
- Hôm qua, chúng đã quan sát ông nhưng ông không nhìn thấy chúng. Nếu như chúng xuất hiện khi ông có mặt ở đây, thì nghĩa là tôi có thể kể cho ông nghe chuyện của mình. Ông là người đầu tiên được nghe chuyện này.
Và cha Nil bắt đầu kể. Trong câu chuyện, ông là nhân vật chính, tuy nhiên ông không nói với tôi về mình, mà về một người đã để lại dấu ấn trong Lịch sử, một người dân vùng Judee [[1]] ở thế kỷ I. Và phía sau người đó, tôi còn thấy hình bóng lung linh của một người khác, người này chỉ được ông nói đến rất ít nhưng lại là lời giải thích cho ánh nhìn sáng suốt và xuyên thấu của ông.
Đến ngày cuối cùng, thế giới phương Tây mà tôi có được nhờ nền giáo dục Cơ Đốc giáo đã bị xô đổ. Tôi ra đi khi những ngôi sao đầu tiên xuất hiện. Cha Nil vẫn ở lại khoảnh đất trống, như một cái bóng nhỏ bé mang lại ý nghĩa cho cả thung lũng, còn đàn dê của ông đi cùng tôi một đoạn. Nhưng khi tôi bật đèn đi đường lên thì chúng hoảng sợ và chạy quay lại.
PHẦN MỘT
1.
Đoàn tàu lao đi trong đêm tháng Mười một. Ông liếc nhìn đồng hồ đeo tay: tàu tốc hành Roma Express vẫn muộn hai tiếng trên đất Ý như thường lệ. Ông thở dài: chẳng thể nào có mặt ở Paris trước hai mươi mốt giờ được…
Ông cố lựa tư thế ngồi thoải mái nhất, lấy ngón tay trỏ nới rộng cổ áo thầy tu cho đỡ bó sát lấy cổ. Cha Andrei không quen mặc trang phục này, ông chỉ khoác mỗi khi ra ngoài tu viện – điều rất hiếm hoi. Mà hình như những toa tàu này có từ thời Mussolini thì phải! Ghế ngồi bọc da giả cứng ngắc như ghế phòng khách trong tu viện, cửa sổ có thể hạ xuống tận chỗ tì tay vốn cũng rất thấp, điều hòa thì không có…
May thay, cuối cùng thì chỉ còn khoảng một tiếng nữa thôi. Ánh đèn trên sân ga Lamotte-Beuvron vừa vun vút lướt qua ngoài cửa sổ: bao giờ cũng thế, đoàn tàu luôn chạy tốc độ cao nhất trên đoạn đường thẳng băng ở Sologne.
Thấy cha Andrei ngọ nguậy, người khách có dáng dấp béo lùn ngồi đối diện ông ngước đôi mắt màu hạt dẻ khỏi tờ báo đang đọc và nặn ra một nụ cười, nhưng gương mặt với nước da nhợt nhạt của anh ta chẳng tươi tỉnh lên được chút nào.
