n nhịp, chỉ còn nhô lên trên đống gạch vôi đổ vờ những cột sống khói, những ngôi nhà thờ nhỏ đã bị cháy mất nóc. Một cơn gió mạnh thổi tung từng đám mây tro.- Một nơi hoang tàn, - nhà vua nói dằn từng tiếng.- Ở nước ngoài, các thành phố đứng vững hàng nghìn năm, còn thành phố nầy thì cứ cháy mãi…, Moskva!Sa hoàng buồn rầu ngồi vào bàn, ăn nhiều và chẳng nói một lời. Nhà vua gọi Gavrila và nghiêm nghị hỏi, đã học được những gì ở Hà Lan, đã đọc những sách gì, rồi bảo anh lấy giấy bút vẽ các bộ phận của một chiếc tàu các loại buồm, sơ đồ một pháo đài bờ biển. Có một lúc, vua Piotr bác những ý kiến của Gavrila, nhưng anh cứ khăng khăng không chịu. Nhà vua vỗ vào đầu anh.- Ta thấy cha ngươi nuôi ngươi ăn học không phải là uổng công.Nghe câu nói đó, Ivan Artemist ứa nước mắt, khịt khịt mũi vì sung sướng. Vua Piotr châm tẩu thuốc và đi về phía cửa sổ, nói:- Nầy, Artemist, phải xây dựng một thành phố mới!- Tâu bệ hạ, ta sẽ xây chứ, một năm nữa, nhà cửa sẽ lại được dựng lên.- Không phải ở đây.- Thế thì ở đâu, tâu bệ hạ? Đây là chốn cũ, quen thuộc, nói cho cùng đây là Moskva. - Lão ngẳng đầu lên, người béo lùn, chân ngắn, lão chớp chớp mắt - Tâu bệ hạ, hạ thần đã bắt tay vào việc rồi… hạ thần đã mộ năm ngàn mugic đốn cây… Chúng thần sẽ chuẩn bị gỗ tròn sẵn sàng dọc sông Setxna, sông Selon và sẽ cho xuôi về bằng bè, chỉ còn việc dựng lên, lắp tại chỗ. Một ngôi nhà gỗ, có hàng rào, cống cái và cửa nhỏ sẽ chỉ tốn có năm rúp… Còn gì hơn nữa. Alekxandr Danilys là người chung vốn với hạ thần.- Không làm ở đây, - vua Piotr vừa nhắc lại vừa nhìn qua cửa sổ, - Phải xây dựng một thành phố trên bờ hồ Ladoga, trên bờ sông Neva… Ngươi cần đưa thợ đốn gỗ đến đấy!Những cánh tay ngắn của Ivan Artemist tự dưng rút ra sau lưng, xoay xoay hai ngón tay cái:- Có thể làm được… - Lão khẽ trả lời.- Myn Herz, mụ già Monx lại đến tìm thần. Mụ khóc lóc van xin cho phép mụ và con gái chỉ đến nhà thờ đi lễ thôi. - Melsikov đắn đo nói.Tối hôm đó, nhà vua và Melsikov cùng ở nhà Brovkin về, đi qua những phố bị cháy. Gió hất tàn tro vào thành chiếc xe ngựa bọc da. Vua Piotr ngồi thụt vào trong cùng làm như không nghe thấy Alexaska nói.Sau trận Luxembourg, trở về Moskva, Sa hoàng chỉ nói đến Anna Monx có một lần; nhà vua đã ra lệnh cho Alexaska đến nhà nàng để lấy lại bức chân dung của mình, bức chân dung nạm kim cương nàng vẫn đeo ở cổ; nàng có thể giữ lại các vật trang sức khác và tiền, rồi sống ở nơi nàng đang ở, nếu nàng muốn, nàng có thể về sống ở nông thôn, nhưng nàng không được ra khỏi nhà, không được đi đến bất cứ nơi nào.Nhà vua đã dứt người đàn bà ấy ra khỏi lòng mình, như dứt một túm cỏ dại, cả rễ, vấy máu. Nhà vua đã quên nàng. Và giờ đây, ở trong xe, không một thớ thịt nào trên mặt nhà vua rung động. Anna Ivanovna viết thư cho nhà vua, nhà vua không trả lời. Nàng cho mẹ đem quà đến gặp Melsikov, van nài Melsikov cho phép nàng sụp xuống chân hoàng thượng mà nàng vẫn yêu dấu suốt đời… Còn về chiếc trái tim đựng ảnh, nàng bảo là Kornigxeg đã đánh cắp của nàng. (Nàng không biết người ta đã tìm thấy những thư của nàng trên người Kornigxeg).Melsikov nhận thấy nhà vua rất cần được đàn bà vuốt ve ôm ấp. Bọn lính hầu của Sa hoàng, tất cả đều là tay chân của Melsikov, cho biết Piotr Alekseevich khó ngủ: nhà vua thở dài, đập đầu gối vào tường. Nhà vua không phải chỉ cần một người đàn bà mà thôi, mà còn cần có một người đàn bà tốt. Alexaska chỉ đả động đến Anna Monx với mục đích thăm dò. Vua Piotr lặng thinh. Chiếc xe rời khỏi con đường lát gỗ tròn để đi vào một con đường đất mềm, đột nhiên Alexaska khẽ cười thầm quay đầu đi. Vua Piotr lạnh lùng bảo hắn.- Thật ta không hiểu tại sao ta còn chịu để nhà ngươi bên cạnh, điều đó làm ta rất ngạc nhiên.- Nhưng thần có làm gì đâu? Thần xin cam đoan…- Hễ có bất kỳ cơ hội nào là nhà ngươi ăn cắp ngay… Giờ đây nhà ngươi cũng lại quanh co, lương tâm nhà ngươi không yên ổn.Alexaska khịt khịt mũi. Xe yên lặng chạy một lát rồi hắn vừa cười gằn vừa nói:- Thần vừa mới cãi nhau với Boris Petrovich. Thế nào lão cũng sẽ đến than phiền với bệ hạ… lão khoe cô quản gia nhà lão… Lão bịa ra là đã mua cô ta của một tên long kỵ binh, giá một rúp… "Giờ đây, có trả tôi đến mười ngàn rúp, tôi cũng chẳng nhường cho ai. Nàng thật là lanh lợi, tươi vui, thật cứ như lửa reo Nàng biết làm đủ mọi việc…". Thế là thần đến thăm lão uống rượu với lão rồi bảo: Đưa cô ta ra cho tôi xem nào… Lão ngần ngừ rồi nói: Cô ta đi đâu rồi ấy, tôi cũng chẳng biết nữa… Nhưng thần cứ nài mãi… Lão già không biết làm thế nào. Lão cứ nói quanh nói co rồi lão gọi cô ta ra. Thoạt nhìn cô ta, thần đã ưa rồi: cô ta không đẹp như tranh đâu, không. Nhưng cô ta ưa nhìn, giọng nói trong trẻo, đôi mắt linh lợi, tóc cuốn thành búp… Thần bảo cô ta: Vì tôi là khách của cô, cô phải mời tôi một cốc rượu theo lối cổ, với một cái hôn lên môi. Thần nói với Boris Petrovich: "Bán cho tôi cô gái nầy… Tôi sẽ tặng ông dinh thự của tôi, tôi sẽ lột cho ông đến chiếc áo lót cuối cùng… Làm sao ông có thể thoả mãn cô ta được? Phải có một người đàn ông trẻ để viết ve cô ta… Ông thì chỉ làm cô ta bị khích động lên một cách vô ích thôi… Hơn nữa, đó là một tội lỗi; ông đã có vợ con rồi… Lại còn phải xem Piotr Alekseevich nhìn nhận chuyện trác táng nầy của ông như thế nào…" Thần đã dồn lão đến chân tường. Lão thở hổn hển: "Alekxandr Danilys, ông cướp mất của tôi niềm vui cuối cùng…" Lão chán ngán khoát tay rồi oà lên khóc. Thật là chết cười được, thần xin thề với bệ hạ như vậy. Lão bỏ vào buồng ngủ, khoá trái lại, nằm một mình. Thần đã nhanh chóng điều đình với cô quản gia, cho gọi xe ngựa đến, vứt đồ đạc của cô ta lên xe rồi đưa cô ta về nhà thần… Hôm sau, thần đưa cô ta về Moskva. Cô ta sụt sùi khóc tám ngày ròng như có lẽ theo thần hiểu, cô ta làm ra thế thôi… Giờ đây cô ta sống như con chim non trong dinh thự của thần.Nhà vua có nghe hay không? Làm sao mà biết được? Alexaska kể xong, nhà vua húng hắng ho, Alexaska thừa biết rõ tất cả các kiểu ho của nhà vua.Hắn hiểu: Piotr Alekseevich đã chăm chú nghe.
