i cho Sofia biết.- Không vui gì đâu, thánh thượng ạ, - Vaxili Vaxilievich nói. - Thiên hạ nói thì còn thiếu điều gì nửa, thây kệ họ, hơi đâu mà em sầu não.- Thây kệ ư? - Sofia khẽ gõ đầu móng tay lên cột giường rồi từ từ nhếch mép một cách dữ tợn. - Thế anh có biết ở Moskva họ nói gì không? Họ báo chúng ta nhu nhược quá không cai trị nổi đế quốc… và chúng ta chẳng lập được công trạng gì lớn cả…Vaxili Vaxilievich đặt mấy ngón tay lên bộ ria mép, nhún vai. Sofia liếc trộm: chao ôi, chàng đẹp trai làm sao… ôi, thật là tai hoạ cho tôi… nhưng chàng nhu nhược uỷ mị như đàn bà… bây giờ lại đầy người diêm dúa đăng-ten.- Đúng như thế đấy. Anh chỉ được cái đọc sách, viết văn là giỏi, mà lại sáng ý, chính em cũng biết thế. Nhưng chiều hôm qua, sau khoá lễ chiều, cậu em là Ivan Mikhailovich đã nói về anh thế nầy: "Vaxili Vaxilievich đã đọc cho cậu nghe những lời nói về bọn tiện dân nông dân trong một cuốn sổ làm cậu lấy làm lạ về hắn. Cậu tự hỏi không hiểu vương hầu đầu óc có thật tỉnh táo không". Và bọn đại thần đều phá lên cười…Vaxili Vaxilievich bỗng đỏ bừng mặt như một cô gái, cặp mắt màu lam ần dưới hàng mi dài, vụt lóe sáng:- Bọn họ ngu ngốc quá. Anh có viết cho họ đâu!- Họ như thế đấy, chúng ta không có được bọn tay chân thông minh hơn… Chính em cũng khổ với họ: ví dụ như em cũng muốn khiêu vũ như hoàng hậu Ba Lan hay ngồi nghiêng trên mình ngựa, váy dài thướt tha dự những cuộc săn bằng chim ưng mà vẫn phải im lìm chẳng dám nói ra… Sơ hở một tí là người ta sẽ bảo em là kẻ tà giáo ngay. Giáo trưởng đã tỏ ra lạnh nhạt với em rồi.- Chúng ta sống giữa bầy quái vật, - Vaxili Vaxilievich lẩm bẩm nói.- Em phải nói với anh điều nầy… Anh hãy bỏ đăng-ten, bít tất, mặc chiến bào vào, cầm lấy gươm và lên đường lập chiến công đi.- Sao thế? Họ lại nói đến phiên vương Krym phải không?- Hiện nay đầu óc mọi người đều để cả vào việc đó: chiếm lấy Krym… Không lảng tránh được việc đó đâu, anh chàng ngây thơ của tôi ạ. Hãy chiến thắng trở về rồi thì anh muốn làm gì cũng được. Lúc đó anh sẽ là kẻ mạnh.Sofia Alekseyevna, em hãy nên hiểu cho, chúng ta không thể nào theo đuổi chiến tranh được… Chúng ta cần tiền đế làm việc khác…- Sau việc Krym, sẽ đến việc khác, - Sofia gằn giọng cương quyết nói. - Em đã chuẩn bị xong một sắc chỉ phong anh làm đại đô thống. Ngày đêm em sẽ cầu nguyện cho anh, em sẽ quỳ đến mòn đầu gối cũng không thôi, em sẽ đi bộ lần lượt thăm viếng tất cả các tu viện, ông anh ạ: Nếu anh chiến thắng trở về thì đứa nào còn dám ho he gì? Chúng ta sẽ chẳng còn phải giấu diếm sự tủi nhục của chúng ta nữa. Em rất tin tường, rất tin tưởng! Chúa sẽ giúp ta đánh bại phiên vương Krym. - Sofia từ trên giường đứng xuống, người nhìn lên hòng bắt gặp cặp mắt của Vaxili Vaxilievich đang lảng tránh. - Vaxia, em sợ phải nói với anh việc nầy… Anh có biết họ còn xì xào gì nữa không? Họ nói: "Ở Preobrazenski, một Sa hoàng mạnh đang lớn lên… và công chúa có tham quyền cố vị cũng bằng vô ích mà thôi". Anh hãy thương đến những ý nghĩ của em, nó chẳng tốt lành gì cá. - Sofia nắm lấy bàn tay bắt đầu run run của vương hầu trong đôi bàn tay nóng hầm hập của mình. - Nó đã mười lăm tuổi rồi đấy, cao lênh khênh như cái sào. Nó vừa ra chiếu chỉ đòi phải tuyển mộ tất cả những bọn coi ngựa và bọn dạy chim ưng đi săn vào đội cận vệ trẻ của nó… Chớ quên rằng gươm và súng của chúng đều bằng sắt… Vaxia, anh hãy cứu em thoát khỏi tội lỗi… Người ta thì thầm bên tai em, người ta nói với em về Dimitri, về Uglich. Nhưng đó là một tội lỗi phải không anh? - Vaxili Vaxilievich vội rút bàn tay ra khỏi lòng bàn tay Sofia. Một nụ cười thảm hại từ từ hiện trên môi công chúa. -Thật đúng như em nói, chỉ nghĩ đến những chuyện đó cũng đã là tội lỗi rồi… Xưa kia thì mới xảy ra những chuyện đó… Toàn châu u sẽ biết những chiến công của anh. Khi đó thì nó chẳng đáng sợ nữa, mặc nó tha hồ vui chơi…- Chúng ta không thể theo đuổi chiến tranh được? - Vaxili Vaxilievich chua chát kêu lên. - Chúng ta không có một đội quân thiện chiến, chúng ta không có tiền… Mà anh thì đang có những dự kiến to tát biết nhường nào. Tất cả những cái đó đều là vô ích cả! Ai là người có thể nhận chân được giá trị của những dự kiến đó, hiểu được những dự kiến đó? Ôi, lạy Chúa, ước gì được ba năm hay hai năm không có chiến tranh!Hắn vung ống tay áo viền đăng ten một cách thất vọng… Dẫu cho có nói khéo, tìm cách thuyết phục hay cưỡng lại cũng là bằng thừa mà thôi.
