bên trong má, đồng nửa kopeik của mẹ cho trước kia để dỗ nó khi đem bán nó cho lãnh chúa làm nông nô. Nó tiếc không muốn mất tiền nhưng lại đói đau cả bụng.- Thôi, cho một đôi, - Alioska xẵng giọng nói.Nó mua bánh rồi ăn ngay; quả thật, từ trước đến nay nó chưa bao giờ được ăn thức gì ngon như vậy! Nhưng khi nó trở lại chỗ xe thì chẳng thấy roi lẫn vòng cổ ngựa, đai da buộc ngựa vào xe đâu nữa - có kẻ đã lấy cắp mất rồi. Nó chạy vội đến chỗ Digan hỏi, bác ta nằm lì trong đống rơm chửi rủa. Alioska hoảng sợ, bủn rủn chân tay, đầu óc choáng váng. Nó ngồi xuống thành xe khóc rồi lại nhổm dậy, chạy xổ ra đón những người qua lại hỏi: "Các bác có trông thấy đứa lấy trộm những thứ của tôi không?". Mọi người cười rộ. Biết làm thế nào bây giờ đây? Alioska chạy vụt qua quảng trường đi tìm lãnh chúa.Volkov ngồi trên ngựa, một tay chống nẹ, đầu đội mũ đồng; bộ giáp sắt che kín ngựa và bụng, phủ một lớp sương giá. Thật không tài nào nhận ra Volkov nữa: trông hắn không khác một con chim ưng! Đứng sau Volkov là hai nông nô cũng cưỡi ngựa, mặc áo dạ dài, béo tròn như những cái chum, vai vác gậy. Quả là chiến sĩ hiên ngang! Trông chúng thật lố bịch, ngốc nghếch. Bản thân chúng cũng nhận thấy thế nên chúng cười hềnh hệch.Alioska vừa lau nước mắt vừa kể lại tai hoạ của mình, giọng lè nhè thảm hại.- Chỉ tại mầy thôi? - Vaxili mắng. - Bố mầy sẽ quật cho mầy một trận. Nếu bố mầy không mua đền bộ đồ thắng ngựa khác tao sẽ cho đánh róc xác bố mầy ra. Xéo ngay, đừng có luẩn quẩn trước ngựa tao nữa!Vừa lúc đó, gã thơ lại cà khẳng cà kheo, tay vung vẩy tờ giấy, gọi đến Vaxili. Volkov lập tức phi nước đại mấy nông nô thúc gót ủng gai vào bụng ngựa theo sau, cả bọn lao về phía cửa ô Nikolskie, tới chỗ vị vương hầu khét tiếng oai nghiêm Fedor Yurievich Romodanovski đang ngồi bên bàn, đầu đội mũ lông cao ngất nghểu, mình khoác hai chiếc áo choàng: một chiếc bằng nhung mặc ở trong và choàng ra ngoài là một chiếc bằng da cừu, mặt có lông quay vào trong."Làm thế nào bây giờ đây? Mũ đã mất mà bộ đồ thắng ngựa cũng chẳng còn" - Alioska ti tỉ khóc thầm, đi lang thang khắp quảng trường. Mikhail Tyktov lên tiếng gọi nó. Từ trên mình ngựa cao chót vót, Mikhail cúi xuống, nắm lấy vai Alioska:- Nầy Alioska! - Mikhail nói, mắt đẫm lệ, môi run run. - Hãy vì Chúa, chạy ngay đến cửa ô Tverkie, hỏi thăm đến nhà giám mã Danila Melsikov. Vào được rồi mầy hãy sụp xuống chân ông ra, lậy ba lậy. Mầy sẽ nói thế nầy: ông Mikhail xin ông ra ơn cho một việc… Ngựa của ông ta bị thương… thật là một sự nhục nhã… Ông ta khẩn khoản xin ông cho mượn một con ngựa trong một ngày để ông ta có thể cưỡi đi trình diện. Mầy không quên đấy chứ? Bảo ông ấy rằng ta sẽ đền ơn. Nếu cần phải giết một người để có ngựa ta cũng làm. Mầy cứ khóc lóc, van lạy nhiều vào…- Con sẽ van lạy ông ta như đức ông bảo nhưng nếu ông ấy chối từ thì làm thế nào? - Alioska hỏi.- Thế thì tao sẽ chôn sống mầy đến tận cổ! - Mikhail trợn mắt phồng mũi nói.Sợ cuống cả người, Alioska cắm đầu cắm cổ chạy đi làm cho xong việc Mikhail sai bảo.Suốt cả ngày, Mikhail chưa hề ăn tí gì, nên rét cóng trên mình ngựa… Mặt trời lặn dần trong đám sương mù lạnh lẽo. Tuyết ngả màu phơn phớt xanh. Tiếng vó ngựa nghe càng giòn giã hơn.Hoàng hôn đã xuống; từ các gác chuông và tháp nhà thờ khắp Moskva, tiếng chuông báo giờ cầu kinh chiều vang lên. Vaxili vẻ mặt ủ rũ, đầu cúi gằm, cho ngựa đi thủng thẳng bước một, qua chỗ Mikhail mãi không thấy Alioska về. Nó không trở lại nữa.Chú thích:(1) Kalats: bánh mì nhỏ hình khoá.
